แมลงสาบ
แมลงสาบเป็นแบบดึกดำบรรพ์ อยู่ในโลกนี้ ประมาณ 250 ล้านปี แมลงสาบถูกจำแนกย่อยออกเป็นวงศ์ ได้ทั้งสิ้น 5 วงศ์ แมลงสาบที่พบทั่วโลกมีทั้งสิ้น ประมาณ 4000 ชนิด
ความสำคัญทางการแพทย์ของแมลงสาบ
แมลงสาบเป็นพาหะสำคัญ ที่สามารถนำเชื้อโรคต่างๆ เช่น ไวรัส แบคที่เรีย เชื้อรา หรือโปโตซัว โรคที่นำโดยแมลงสาบส่วนใหญ่เป็นโรคที่เกี่ยวกับทางเดินอาหารเช่น อุจจาระร่วง บิด ไทฟอยด์ และอาหารเป็นพิษ แมลงสาบยังสามารถเป็นพาหะก่อให้เกิดโรคอื่นๆได้เช่น โรคเรื้อน กาฬโรค ตับอักเสบ หอบหืด ภูมิแพ้หรือโรคผิวหนัง มีรายงานว่าแมลงสาบเป็นโฮสต์กึ่งกลางของพยาธิหลายชนิดเช่น พยาธิปากขอ พยาธิไส้เดือนกลม พยาธิตืดแคระ พยาธิวัว พยาธิใบไม้โลหิต แมลงสาบเป็นตัวการสำคัญที่ก่อให้เกิดโรคภูมิแพ้ และโรคหอบหืดโดยเฉพาะในผู้ป่วยเด็ก
วงจรชีวิต
แมลงสาบมีการเจริญเติบโตเป็นแบบไม่สมบูรณ์ เป็นการเจริญเติบโตที่มีการเปลี่ยนแปลงทั้งรูปร่างและขนาด วงจรชีวิตประกอบด้วย 3 ระยะ คือ ไข่ ตัวอ่อน หรือตัวกลางวัย และตัวเต็มวัย ไข่ของแมลงสาบมีปลอกหุ้ม เรียกว่าฝักไข่ ลักษณะคล้ายเมล็ดถั่ว ส่วนมากมีสีน้ำตาลแดง จำนวนของไข่แต่ละฝักจะแตกต่างกันในแต่ละชนิด โดยทั่วไปจะมีประมาณฝักละ 16-30ฟอง แมลงสามารถวางไข่ได้หลายชุด ไข่ของแมลงสาบจะฟักภายในระยะเวลา 1-3 เดือน อาหารของแมลงสาบ ชอบกินเศษอาหาร ประเภท แป้งหรือน้ำตาล ซากสัตว์หรือแมลงที่ตายแล้วน้ำลายเสมหะ อุจาจาระ กระดาษ หรือ แม้แต่ผ้า เป็นต้น แมลงสาบมีนิสัย ชอบกินอาหาร และถ่ายอุจจาระออกมา ตลอดทางเดินผ่าน
นิเวศวิทยาของแมลงสาบ
แมลงสาบมีแหล่งกำเนิดอยู่ในเขตอบอุ่น ปัจจุบันพบว่ามีการแพร่กระจายไปทั่งโลก อาจจะติดไปกับสินค้า จำพวกหีบห่อหรือลังไม้ที่ขนส่งไปทางเรือหรือรถบรรทุก แมลงสาบในภูมิภาคที่มีอากาศร้อนมากกว่าพื้นที่มีอากาศหนาวเย็นแมลงสาบชอบอาศัยอยู่ตามบ้านเรือนท่อระบายน้ำ ร้านขายของชำ ร้านอาหาร ห้องครัวในโรงพยาบาล หรือ โรงแรม โกดังเก็บสินค้าทางการเกษตร หรือ กระดาษ ชอบอาศัยในที่มืด อบอุ่น และมีความชื้นสูง ถ้าพบเห็นแมลงสาบแม้เพียงเล็กน้อยในเวลากลางวันแสดงว่าพื้นที่นั้นมีแมลงสาบชุกชุม นอกจากนี้การที่จะดูว่าแมลงสาบมีความชุกชุมหรือไม่ยังสังเกตได้จากการพบซากของแมลงสาบที่ตายแล้ว คราบที่ลอกเมื่อแมลงมีการเปลี่ยนวัย ฝักไข่ที่ฝักแล้วรวมทั่งมูลของแมลงสาบ ปัจจุบันแมลงสาบที่พบในบ้านเรือนในประเทศไทยมีทั้งสิ้น 14 ชนิด
วิธีการควบคุมแมลงสาบ
1. การควบคุมโดยวิธีการสุขาภิบาล และสุขาภิบาลสิ่งแวดล้อม
2. การควบคุมโดยวิธีกล
3. การควบคุมโดยวิธีกายภาพ
4. การควบคุมโดยใช้สารเคมี
|